DASH oznacza Dietary Approaches to Stop Hypertension - czyli powstrzymać nadciśnienie za pomocą diety

Nadciśnienie zaczyna się, kiedy mierzone ciśnienie tętnicze krwi coraz częściej zaczyna przekraczać 140/80mmHg, dla przykładu 140/90mmHg to już nadciśnienie i jeżeli zaczyna się utrwalać wymaga leczenia. 155/80mmHg u osoby w 7 dekadzie życia nie będzie wymagało leczenia. Nie mówimy nic o kontekście tego badania (w jakich okolicznościach), jakim aparatem zmierzone (np. nadgarstkowy zbierający impulsy fali przepływu z tętnicy promieniowej jest niewiarygodny), o tętnie itd. Zostawmy zatem decyzję o rozpoznaniu lekarzowi, do nas należy codzienna samokontrola celem korekty dawek leków lub nawet doraźnego opuszczenia dawki w ramach samoleczenia, kiedy jesteśmy już przeszkoleni. Okresowo wykonujemy także domowy uproszczony profil okołodobowy ciśnienia tętniczego krwi, dla upewnienia się, co do skuteczności leczenia a także badanie okulistyczne naczyń siatkówki, gdzie z dużą precyzją możemy śledzić postępy w tym leczeniu i jego jakość. Leczenie jest niestety wielowątkowe, ukierunkowane na wszystkie wykładniki cywilizacyjnego zespołu metabolicznego: nadwaga, cukrzyca, miażdżyca, nadpobudliwość emocjonalna z zespołem przewlekłego zmęczenia, zwyrodnienie stawów i ograniczenia aktywności ruchowej. To powinien zaaranżować jeden lekarz, czasami konsultacje poszczególnych specjalistów są niezbędne. Duże znaczenie mają metody odtłuszczania ciała, gdzie trzeba połączyć zmiany w żywieniu z codziennym leczniczym treningiem fizycznym. Większość z nas je zbyt tłusto i słono. Jeśli nawet nie dodajemy tłuszczu i soli od naszych potraw, to w produktach, które jemy poza domem i w popularnych przekąskach takich jak chipsy czy paluszki jest ich tak dużo, że nadciśnienie jest kwestią czasu. Główną cechą tej diety jest ograniczenie ilości spożywanej soli. Rezygnujemy z dosalania potraw. Nie musimy wyrzekać się poczucia słonego smaku, to kwestia odpowiednio dobranych przypraw. Dobrze jest również zrezygnować z mocnej kawy. Zalecamy picie co najmniej 1,5 litrowej wody mineralnej dziennie. Powinna być zawsze pod ręką, jako sposób na wytłumienie głodu. Dieta oparta jest o kategorie produktów w zależności od tego, ile razy na dzień należy je spożywać i w jakich porcjach. Jednodniowy jadłospis powinien składać się z 5 niewielkich posiłków. Ilości pokarmów podane poniżej dają dziennie około 2000kcal - ilości te należy modyfikować stopniowo w dół w miarę jak nasz organizm zaczyna to akceptować, poprzez zmniejszanie porcji. Dieta nie jest idealna i wymaga pewnych modyfikacji zależnie od współistniejących schorzeń. Nieraz trzeba stosować zabiegi wstępne, aby pozbyć się z produktu nadmiaru soli, jako konserwantu. O tym też napiszemy. Całkowite spożycie tłuszczu w tej diecie dla osób chorych na cukrzycę, powinno dostarczać 30% ogólnej energii zawartej w całodziennej racji pokarmowej. Tłuszcze nasycone zwierzęce to mniej niż 10% ogółu energii, tłuszcze zawierające kwasy tłuszczowe jednonienasycone (oliwa z oliwek, oleje roślinne, inne źródła) 15% energii, a tłuszcze zawierające kwasy tłuszczowe wielonienasycone (oleje roślinne) 5% dobowej ilości energii zwartej w codziennym jedzeniu. Niezbędne ilości kwasów omega-3 można dostarczyć spożywając trzy lub więcej porcji ryb w tygodniu. Oczywiście bardzo duże znacznie ma obróbka termiczna posiłków, patelnia nie wchodzi w grę. Garnki ciśnieniowe do gotowania, parowary, wypiekanie w piekarniku w rękawie foliowym, do niektórych produktów mikrofala itd. Niestety w to trzeba zainwestować i nauczyć się z tego korzystać. Służymy naszą pomocą, prosimy o kontakt. Dieta DASH obok diety śródziemnomorskiej i diety prudent została uznana za przydatną do wyrównania cukrzycy i kontroli poziomów cukru we krwi. Duża zawartość w nich warzyw, owoców, ziaren zbóż, niskotłuszczowych produktów mlecznych z wykluczeniem czerwonego mięsa (pomimo obecności w poniższej przykładowej tabeli dziennego menu), znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2 zwłaszcza u osób z wysokim BMI.

Rodzaj pokarmu

Przykłady

Ilość porcji

Wielkość porcji

Produkty zbożowe

Chleb, musli , kasze, ryż, otręby, makaron

7-8

1 kromka chleba, 1/2 kubka musli, gotowanego ryżu, kaszy, makaronu

Owoce

Owoce świeże i suszone np. arbuz, czarne jagody, truskawki, agrest, czereśnie grejpfruty, jabłka, maliny, porzeczki, śliwki, kiwi, cytryny

5-6

¼ szklanki owoców suszonych, ½ szklanki świeżych, mała szklanka soku

Warzywa

Warzywa surowe i gotowane oraz soki warzywne. Zalecane zawierające małą ilość sodu np. bakłażan, cukinia, dynia, papryka, sałata, cebula, fasola szparagowa, brokuły, kukurydza, pomidor, kapusta

5-6

Kubek warzyw surowych, ½ kubka gotowanych, mała szklanka soku warzywnego

Niskotłuszczowy nabiał

Chude jogurty i sery, twarożki, jogurty, mleko

2-3

Kubek mleka, szklanka jogurtu, 40 g sera

Tłuszcze roślinne

Masło roślinne, olej roślinny, oliwa

2-3

1 łyżeczka

Chude mięso

Pierś z kurczaka, indyka, królik, chude ryby. Wołowina z grilla lub duszona (bez tłuszczu)

Max. 2

90 g

Orzechy i nasiona

Orzechy włoskie, niesolone pistacje, migdały, pestki dyni, słonecznika

4-5  na tydzień

1/3 szklanki

Słodycze

Miód, gorzka czekolada

2-3 x/ tydzień