Zanieczyszczenia powietrza oddechowego w środowisku bytowania człowieka i ich następstwa

Observatoire de la qualité de l'air intérieur wykazała bardzo wysoki poziom zanieczyszczenia powietrza w 30% badanych mieszkań. Powietrze w budynkach jest od 5 do 10 razy bardziej zanieczyszczone od powietrza na zewnątrz. W 30% mieszkań zaobserwowano jednoczesne występowanie od 3 do 8 rodzajów szkodliwych substancji w wysokim stężeniu, pochodzących ze stosowanych środków czyszczących, urządzeń grzewczych, dymu tytoniowego lub roztoczy. Najczęściej występującą w budynkach szkodliwą substancją jest formaldehyd – toksyczny gaz o właściwościach drażniących i uczulających.

W 2004 roku Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) zaliczyła formaldehyd do substancji o działaniu rakotwórczym. Wykazano jego obecność w środkach czyszczących i detergentach; w szamponach, odświeżaczach powietrza, dywanach, żelach pod prysznic, płytach pilśniowych do produkcji mebli, farbach do ścian wewnętrznych, wykładzinach podłogowych itp. Istnieje wiele substancji zanieczyszczających powietrze w domach jako tzw. lotne związki organiczne. Stosowane w domu detergenty i rozpuszczalniki oprócz formaldehydu uwalniają również trójchloroetylen i ksylen. Kleje i substancje wiążące, włącznie ze stosowanymi do klejenia parkietu i wykładzin, wydzielają ksylen lub toluen. Butelki i przedmioty z plastiku stanowią źródło emisji benzenu, lakierowane drewno może uwalniać pięciochlorofenol, farby użyte do malowania ścian – ksylen, a jeśli dodatkowo ktoś w domu jest palaczem, to prawdopodobnie wdychasz tam również amoniak. Postęp w technikach izolacyjnych sprawił, że gazy te pozostają coraz dłużej uwięzione w naszych mieszkaniach. Wiedząc, że w budynkach spędzamy około 80% swojego czasu, może to tłumaczyć zjawisko podwojenia się w ciągu ostatnich 20 lat liczby chorób układu oddechowego o podłożu alergicznym. Stopień szkodliwości poszczególnych lotnych związków organicznych jest zależny od wielu czynników. W obrębie jednej populacji nie wszystkie osoby reagują w taki sam sposób na kontakt z niebezpiecznymi substancjami. Niektóre grupy osób są bardziej podatne: dzieci, osoby szczególnie wrażliwe, alergicy itp. Dokładne określenie wpływu substancji szkodliwych w przypadku długotrwałej ekspozycji, dużej liczby substancji oraz ich małego stężenia jest trudne. Ekspozycja może wywoływać groźne w skutkach następstwa o obrazie POChP (przewlekłej obturacyjnej choroby płuc). Na ten stan nawarstwiają się ostre infekcje, tworzy się błędne koło samonapędzających się zaburzeń. Jeżeli do tego włączyć palenie tytoniu, to działa wówczas tak jak odroczone w czasie samobójstwo. Nie zapominajmy, że ten sam chory może mieć nadciśnienie tętnicze krwi i cukrzycę, czyli wielowątkowe zaburzenia cywilizacyjne, które razem w sposób znaczny ograniczają sprawność i wydolność organizmu, a starzenie się biologiczne zaczyna akcelerować i znacznie wyprzedzać wiek kalendarzowy. Dajmy sobie szansę na długie i szczęśliwe życie, cierpienie wcale nie musi być wpisane w nasz życiorys.