Prebiotyk – substancja obecna lub wprowadzana do pożywienia w celu stymulacji rozwoju prawidłowej flory jelit, poprawiająca w ten sposób stan zdrowia (healthy food for the colon). W odróżnieniu od probiotyku nie zawiera żadnych mikroorganizmów, a jedynie substancje stymulujące jako suplementy diety. Najczęściej stosowane to: inulina, fruktooligosacharydy (FOS) roślinne (szparagi, karczochy, cykoria, cebula), mannanoligosacharydy (MOS) i laktuloza. Prebiotyki fermentują w przewodzie pokarmowym gospodarza za sprawą mikroflory jelitowej, w procesie tym powstają krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe: masłowy, propionowy i octowy oraz niskocząsteczkowe produkty przemiany materii (diacetyl), bakteriocyny a także pochodne tlenu.

Z kolei systematyczne przyjmowanie bakterii probiotycznych powoduje obniżenie poziomu cholesterolu, leczy chroniczne zaparcia, biegunki, dolegliwości dyspeptyczne, przeciwdziała stanom zapalnym w organizmie, cukrzycy, otyłości, zapobiega powstawaniu nowotworów jelita grubego i pomaga usunąć zgromadzone złogi i toksyny .Ostatnie badania wykazały, iż mikroorganizmy probiotyczne pomagają także w leczeniu przyczyny wrzodów żołądka jaką jest Helicobacter pylori .

 

Połączenie prebiotyku i probiotyku w jednym preparacie nosi nazwę synbiotyku.

W przeważającej większości w mikroflorze jelitowej znajdują się bakterie fermentacji mlekowej. Ich obecność chroni organizm przed bakteriami chorobotwórczymi i grzybami. Pokrywając nabłonek jelitowy stanowią barierę dla antygenów, pochodzących z diety innych szkodliwych substancji występujących w jelicie. Bakterie te wspomagają trawienie i przyswajanie przez organizm wielu korzystnych składników. W jelicie grubym ułatwiają wchłanianie żelaza, fosforu, wapnia, wytwarzają witaminy K, z grupy B, biorą udział w metabolizmie kwasów żółciowych, regulują wchłanianie cholesterolu z jelit zapobiegając w ten sposób miażdżycy. Zaburzony ekosystem mikroflory jelitowej może doprowadzić do różnych objawów jak: wzdęcia, biegunka, stany zapalne jelit oraz do zwiększenia czynników rakotwórczych w treści jelita. Spożywanie niektórych suplementów pre i probiotycznych za pośrednictwem apteki oraz fermentowanych napojów mlecznych z udziałem żywych bakterii prebiotycznych umożliwia przywrócenie naturalnego układu mikroflory jelitowej.